Een beter milieu begint bij jezelf. Je kunt er zelf veel aan doen om zo weinig mogelijk overbodig afval te veroorzaken. Als iets kapot gaat, kun je het eerst proberen te repareren voor je het weggooit. En als je iets gewoon zat bent, kun je er een ander blij mee maken via Marktplaats of de kringloopwinkel. Moet je dan toch iets weggooien, doe het dan zodanig dat de materialen hergebruikt kunnen worden. Recycling bespaart kostbare grondstoffen.
Kostbare grondstoffen terugwinnen door recycling
Het verschil tussen recycling en hergebruik
Hergebruik en recycling is niet hetzelfde, hoewel de termen wel op elkaar lijken. Als je een product in zijn originele vorm opnieuw gebruikt, heet het hergebruik. Dat kan ook voor een ander doel zijn dan waar het oorspronkelijk voor was gemaakt. Van hergebruik is bijvoorbeeld sprake als je het oude speelgoed waar je kind niet meer mee speelt, inlevert bij de kringloopwinkel.
In het geval van recycling wordt een afvalstof bewerkt en omgezet in een nieuw product. De oorspronkelijke vorm is dan niet meer te herkennen. Een bekend voorbeeld hiervan is papier: van oud papier wordt nieuw papier gemaakt. De teksten die jij erop schreef, zijn echter weg. Net als hergebruik is recycling een vorm van consuminderen. Afvalstoffen worden verwerkt tot nieuwe producten waardoor er minder nieuwe grondstoffen nodig zijn.
Huishoudelijk afval
Een groot deel van het huishoudelijk afval komt in aanmerking voor recycling. We gooien bijvoorbeeld veel glas, papier en karton, plastic en GFT-afval weg. Dit kan allemaal opnieuw verwerkt worden. Door dit ook daadwerkelijk te doen, zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig en hoeft er bovendien minder afval gestort of verbrand te worden. Om het proces van recycling efficiënt te laten verlopen, wordt huishoudelijk afval gescheiden ingezameld. In 2015 was dit 60% van de totale hoeveelheid huishoudelijk afval.
In de volgende hoofdstukken wordt ingegaan op een aantal afvalproducten en hoe ze gerecycled worden.
Oud papier
Verenigingen, kerken en scholen verdienen graag wat bij door oud papier in te zamelen. Het is dan ook niet gek dat al 85% van het oud papier en karton gescheiden wordt ingezameld om gerecycled te worden. Het wordt gebruikt om nieuw papier en karton van te maken. Ongeveer 75% van nieuw papier en karton bestaat uit gerecycled oud papier. De overige 25% wordt gemaakt van nieuw materiaal, namelijk hout. Het ingezamelde oude papier levert dus een belangrijke bijdrage aan het verminderen van het gebruik van bomen.
Oud papier moet schoon en droog zijn om het opnieuw te kunnen gebruiken. Je kunt het dus beter niet in contact laten komen met je overige afval. Ook mag er geen plastic meer omheen zitten. Veel soorten papier kunnen gerecycled worden, maar niet alles. Kranten en tijdschriften, kartonnen dozen, printerpapier en eierdozen kunnen allemaal hergebruikt worden. Papieren zakdoekjes, tissues en verpakkingen waar andere materialen aan vastzitten mogen niet bij het oud papier. Melkpakken en drankenkartons worden tegenwoordig wel apart ingezameld.
Glas
We gooien zo’n 80% van ons glas in de glasbak. Het gaat daarbij dan om verpakkingsglas, bijvoorbeeld van jampotten, drankflessen en potten groente. Ander glas, zoals lampen en spiegels, mogen niet in de glasbak. Dit glas kan niet verwerkt worden door de recyclingbedrijven. Het is belangrijk gekleurd glas gescheiden te houden van wit glas. Nieuw wit glas kan alleen gemaakt worden van oud wit glas, niet van gekleurd glas.
Voordat het glas verwerkt kan worden tot nieuw glas, moet eerst al het afval eruit gefilterd worden. Daarbij gaat het niet alleen om bijvoorbeeld doppen, maar ook om spullen die helemaal niet in de glasbak gegooid hadden mogen worden. Het glas wordt vervolgens een aantal weken opgeslagen om etensresten weg te laten rotten. Pas als het glas schoon genoeg is, gaat het naar de glasfabriek om als grondstof ingezet te worden. Nieuw glas bestaat voor 50% tot 80% uit gebruikt glas.
GFT-afval
GFT-afval staat voor Groente-, Fruit- en Tuinafval. Dit afval kan zowel door compostering als door vergisting tot compost verwerkt worden.
Compostering
Om GFT-afval te kunnen composteren, moet eerst alles eruit wat niet gecomposteerd kan worden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het aardappelschilmesje dat je per ongeluk in de afvalbak hebt laten vallen. Om het proces te versnellen, wordt het afval vervolgens klein gemaakt. Het afval komt in een afgesloten ruimte te liggen, waar lucht doorheen gevoerd wordt. Hierbij kan de temperatuur hoog oplopen. Dit deel van het proces neemt 10 tot 20 dagen in beslag. Daarna blijft de compost nog een paar weken liggen om te rijpen. Compost kan onder andere gebruikt worden als meststof voor je tuin.
Vergisting
Een andere methode om GFT-afval te verwerken is vergisting. Ook bij deze methode moet eerst het andersoortige afval verwijderd worden. Daarna gaat het GFT-afval een vergistingsinstallatie in. Bij de vergisting komt biogas vrij. Dit kan gebruikt worden als brandstof in een gasmotor, die daarmee groene stroom produceert. Het restant van het vergiste materieel kan gecomposteerd worden.
Drankenkartons
In 2013 is begonnen met het apart inzamelen van drankenkartons. Hierbij moet je denken aan melk- en sappakken. Van deze pakken kan tot 63% gerecycled worden. Eerst wordt vooral het karton opnieuw gebruikt, maar ook de doppen en de plastic of aluminium binnenkant van de pakken kan gerecycled worden.
Plastic
Plastic is na recycling een veelzijdig product. Het wordt eerst verwerkt tot korrels. Deze korrels zijn de grondstof voor nieuwe producten. Onder andere speelgoed, fleece-truien en tuinstoelen kunnen van deze grondstof gemaakt worden.
Elektrische apparaten
Niet alleen producten die uit één of een klein aantal materialen bestaan, worden gerecycled. Ook complete wasmachines en computers komen voor dit proces in aanmerking. Ongeveer 65% van het wit- en bruingoed kan hergebruikt worden.
Om zo veel mogelijk van de apparaten te kunnen gebruiken, worden eerst de onderdelen verwijderd die waardevol zijn of juist ongewenst, zoals accu’s en batterijen. Wat overblijft, wordt vervolgens tot kleinere stukken verwerkt. Hieruit kunnen nog meer waardevolle materialen gehaald worden. Zo wordt zo veel mogelijk kostbaar materiaal gered. Sommige elektrische apparaten bevatten namelijk goud, zilver of andere schaarse metalen. Het zou zonde zijn deze zo weg te gooien. Wat er nu nog over is, wordt in kleine stukjes gemalen en verder gescheiden.
Overig huishoudelijk afval
Ook afval dat niet gescheiden wordt ingeleverd, kan gedeeltelijk gerecycled worden. Hiertoe wordt het afval naar grootte gescheiden. Organisch materiaal is vaak het kleinst en kan gecomposteerd worden. Magneten halen de metalen uit het restafval. Daarna worden in een draaiend vat de lichte voorwerpen zoals papier en karton verwijderd.
Tussen de 30% en 60% van het restafval kan als brandstof gebruikt worden. Dit gebeurt in een verbrandingsinstallatie. Dit heet “afvalverbranding” als de installatie alleen op afval werkt. Draait de installatie ook door als er geen afval is, dan dus op bijvoorbeeld kolen, dan heet het “thermische recycling”. Van de totale hoeveelheid afval wordt ook nog 20% tot 30% vergist. Een klein deel bestaat uit metaal. Wat er dan nog over is, verdwijnt naar de vuilstort.
Bronnen:
Statline (statline.cbs.nl): tabel Natuur en milieu – Milieu – Afvalstoffen – Gemeentelijk afval – Huishoudelijk afval per gemeente → Huishoudelijk afval naar soort afval → alle soorten, alle gemeenten, jaren 2003-2015
Oud papier
Glas
Plastic
GFT
Drankenkartons
Elektrische apparaten
Overig huishoudelijk afval
Alle artikelen in deze categorie: