Elke onderneming heeft een doel om naar te streven. Of dat nu is om zo veel mogelijk winst te maken of om de maatschappij zo goed mogelijk van dienst te zijn, zonder doel is een bedrijf nergens. Het streven zal dan ook altijd zijn de beschikbare mensen en middelen zodanig in te zetten dat het doel bereikt wordt. Helaas gaat het daarbij nog wel eens mis. Daardoor is een aantal wetten en principes ontstaan, die duidelijk aangeven waar het mis kan gaan in een organisatie. Deze wetten en principes komen soms niet al te serieus over en als je ze voor het eerst hoort, zul je er om kunnen lachen. Toch blijken ze allemaal een kern van waarheid te bevatten.
Een van de meest bekende management principes: het Peter Principe
Een van de bekendere principes in de organisatiekunde is het Peter Principe. Dit principe is geformuleerd door Laurence Peter en luidt als volgt:
In a hierarchy every employee tends to rise to his level of incompetence.
Ofwel: in een hiërarchie stijgt elke werknemer tot zijn niveau van incompetentie. Dit houdt in dat een werknemer die goed presteert, gepromoveerd wordt. Presteert hij in zijn nieuwe functie ook goed, dan krijgt hij opnieuw promotie. Dit gaat net zo lang door tot hij op een niveau is aangekomen waar hij het niet goed meer doet. Werknemers stijgen dus tot een stap boven hun niveau.
De oorzaak van dit fenomeen is dat mensen beoordeeld worden op hun vaardigheden in hun huidige functie. Zijn ze goed dan mogen ze door, ongeacht de vraag of ze over de juiste kwaliteiten beschikken voor de functie op het hogere niveau. Het echte werk wordt uiteindelijk gedaan door de mensen die nog niet tot boven hun niveau gepromoveerd zijn.
Om onder dit principe uit te komen, is het zaak niet te promoveren als je het idee hebt dat je je top hebt bereikt. Doen alsof je niet competent bent, zou dan een oplossing kunnen zijn volgens Peter. Hoewel dat een goed idee lijkt in dit verband, zul je dat natuurlijk ook niet moeten overdrijven!
Het Dilbert Principe
Dilbert is een stripfiguur gecreëerd door cartoonist Scott Adams. Adams reageerde op de populariteit van het Peter Principe met zijn boek Het Dilbert Principe. Volgens het Dilbert Principe worden incompetente werknemers gepromoveerd naar een managementfunctie. In die functie zijn ze druk met het bijwonen van zinloze vergaderingen en verdoen ze hun tijd met het maken van allerlei strategieën. Zo kunnen ze weinig kwaad. Ondertussen kunnen de competente collega’s ongestoord hun werk doen. Hoewel het Dilbert Principe als satire ontstond, blijkt er wel een kern van waarheid in te zitten.
Wet van Parkinson
De wet van Parkinson, ook wel de eerste wet van Parkinson genoemd, luidt als volgt:
Work expands so as to fill the time available for its completion.
Ofwel: werk breidt zich uit tot de tijd die beschikbaar is voor zijn voltooiing. Dat betekent dat als er veel tijd is om een klus te klaren, deze klus ook veel tijd zal kosten. Onder hoge druk zal hetzelfde werk veel sneller klaar zijn. Het idee hierachter is dat ambtenaren meer onderschikten willen en dat ambtenaren elkaar bezighouden. Stel dat er slechts één ambtenaar is, die het idee heeft dat hij het te druk heeft. Geef hem twee ondergeschikten en hij is druk bezig met het aansturen van die twee. Die twee op hun beurt zijn druk met elkaar werk te bezorgen en gaan ook weer vragen om assistenten. Zo groeit het aantal benodigde werknemers vanzelf zonder dat er echt meer werk verzet wordt.
Van Parkinsons eerste wet is een aantal gevolgtrekkingen afgeleid:
- De Stock-Sanford gevolgtrekking: als je tot het laatste moment wacht, kost het maar een moment om het uit te voeren.
- Horstmans gevolgtrekking: werk past zich aan om te passen in de tijd die we het geven.
- Gevolgtrekkingen met betrekking tot computers: data groeit om de beschikbare ruimte te vullen.
Trivialiteitswet van Parkinson
De trivialiteitswet van Parkinson zegt dat de hoeveelheid tijd die in vergaderingen wordt besteed aan een onderwerp, omgekeerd evenredig is met de hoeveelheid geld die ermee gemoeid is. De oorzaak van dit probleem is het feit dat dure zaken, zoals de bouw van een kerncentrale, vaak ingewikkeld zijn en mensen er dus minder over weten. Ze gaan er dan vanuit dat degenen die er verantwoordelijk voor zijn, weten wat ze doen en ze laten alles aan hen over.
Worden de zaken echter eenvoudiger, als voorbeeld wordt genoemd de kleur van het fietsenschuurtje, dan heeft iedereen er wel iets over te zeggen. Dankzij dit voorbeeld wordt de trivialiteitswet van Parkinson ook wel met ’the color of the bikeshed’ aangeduid.
Wet van Murphy
De wet van Murphy is bij veel mensen wel bekend:
If there’s any way they can do it wrong, they will.
of
Anything that can go wrong, will go wrong.
Alles wat mis kan gaan, gaat een keer mis. Door je bewust te zijn van deze wet, kunnen veel ongelukken voorkomen worden. Zo kunnen er bijvoorbeeld protocollen opgezet worden om alle verschillende stappen in een proces te controleren. Op elk punt waar het fout kan gaan, moet een controle ingevoerd worden, zodat problemen voorkomen worden.
Murphy’s wet kent vele afgeleiden. Om er een paar te noemen:
- Als er een mogelijkheid is dat meerdere dingen misgaan, dan zal hetgeen de meeste schade veroorzaakt het eerste misgaan.
- Als iets gewoon niet mis kan gaan, dan doet het dat toch.
- Zaken die aan zichzelf overgelaten worden, hebben de neiging van kwaad tot erger te gaan.
- Als je denkt dat er vier mogelijke manieren zijn waarop iets fout kan gaan en je omzeilt deze, dan zal zich een vijfde manier ontwikkelen waarop je niet voorbereid bent.
- Als alles goed lijkt te gaan, heb je iets over het hoofd gezien.
- De natuur kiest altijd de kant van het verborgen gebrek.
- Moeder Natuur is een bitch.
Leren van deze principes
Als je bovenstaande principes en wetten leest, dan klinken ze voor de hand liggend en lijkt het misschien wat overdreven. Toch kan het geen kwaad af en toe eens stil te staan bij deze wetten. Zit je weer eens in een eindeloze vergadering? Vraag je dan eens af over welk onderwerp het langst gesproken wordt. Is dit inderdaad iets dat relatief onbelangrijk is? Dan wordt het tijd de trivialiteitswet van Parkinson eens in de groep te gooien. Ben je jaloers op je collega omdat hij promotie krijgt en jij niet? Vraag je dan eens af of hij wel de juiste kwaliteiten heeft voor die functie. Misschien is het Dilbert Principe wel van toepassing!
Alle artikelen in deze categorie:
- Beter omgaan met je zwakke punten
- Een goede manager worden? Hoe dan?
- Flexwerkplekken voor zzp’ers
- Hoe weet je wat je sterke punten zijn?
- Je sterke punten: waarom zijn deze zo belangrijk?
- Mooie teksten nodig? Huur een tekstschrijver in!
- Onpraktische principes in het bedrijfsleven
- Slagen voor je examen: zo doe je dat
- Textbroker: geld verdienen met schrijven
- Werken in een kantoortuin: goed voor de productiviteit?
- Zeven tips om je studie met je werk te combineren